Project Ondernemende Helden: “Leefbaarheid is naar elkaar omzien, noaberschap”
Karin Overbeek-Van Zeijst ontwikkelde het project Ondernemende Helden, dat als doel heeft om jongeren in de Achterhoek te helpen bij hun eerste stappen richting een eigen bedrijf. Mede dankzij een LEADER-bijdrage kon Overbeek een online academie opzetten. Het ondernemerschap kreeg de initiatiefneemster met de paplepel ingegoten.
In het centrum van Zutphen is al sinds 1972 het familiebedrijf ALMA Wooninterieur gevestigd. Op 16-jarige leeftijd ging Overbeek hier, in de zaak van ouders, werken. Op 35-jarige leeftijd gooide ze het roer om en ging ze aan de slag als praktijkdocent interieurstyling. Ze vroeg zichzelf, met name in begin van de kredietcrisis, af hoe je met een bescheiden startkapitaal in een sterk digitaliserende wereld nog een eigen bedrijf zou kunnen starten. In Amerika vond ze antwoorden, via een online opleiding over internetmarketing. “Ze liepen daar in het midden- en kleinbedrijf ver voor de troepen uit. Vaak haakte ik ’s nachts aan om vanuit Nederland de juiste kennis te vergaren. We hebben het over een tijdperk waarin je voor tien euro een week lang kon adverteren op Facebook. Dat is nu natuurlijk onvoorstelbaar.”
Virtuele klaslokalen
Deze kennis vormde de basis voor het LEADER-project Ondernemende Helden, dat in 2018 van start ging. Samen met een ICT-specialist bouwde Overbeek een eigen online academie, inclusief een aantal virtuele klaslokalen. “De lessen werden gecombineerd met een maandelijkse bijeenkomst op een fysieke locatie en een wekelijks spreekuur, aangevuld met veel e-mailen en whatsappen”, blikt ze terug. De achterliggende gedachte was om jongeren en jongvolwassenen uit de Achterhoek te behouden voor de regio, door ze een goede start te geven als ondernemer. 75 deelnemers, in de leeftijd van 16 tot 26 jaar en van alle denkbare opleidingsniveaus, volgden het traject. Twee derde heeft zich uiteindelijk ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Nieuw perspectief
Nieuw ondernemerschap versterkt de leefbaarheid op het platteland, betoogt de voormalige projectleider. In de Achterhoek laat zich dat makkelijk vertalen naar noaberschap. “Dus naar elkaar omzien, blij zijn met de plek waar je bent, en zaken die spelen samen oppakken”, aldus Overbeek. “Dat hebben we in het project ook gedaan door iedereen een buddy te geven om te kunnen sparren of om elkaar waar nodig op te beuren. Dat heeft zelfs tot vriendschappen geleid, wat een mooie bijvangst is.”Bij het opstarten van een bedrijf draait het vooral om dichtbij jezelf blijven, vindt Overbeek. Veel jongeren laten zich leiden door influencers en willen snel veel geld verdienen. “Wat ik vooral heb gedaan is een vertrouwde omgeving creëren en jongeren een spiegel voorhouden. Je moet goed naar elkaar luisteren en veel doorvragen”, zegt de initiatiefneemster. “Soms kreeg ik een dag later een appje van een van de ondernemende helden met de boodschap ‘ik ben eruit’.” Ze adviseerde jongeren ook om hun gewenste onderneming op te laten vallen. “Ik noem dat de blauwe vis zijn in een vijver vol oranje vissen. Zo zijn er kappers genoeg, maar is het de kunst om via unieke dienstverlening toch een plek te bemachtigen in de regio. Online je product of dienst zichtbaar maken via marketing kan daarbij erg goed helpen.”
Aan de slag
Ondernemende Helden heeft geen vervolg gekregen. Juist dankzij de snelle digitalisering is de Achterhoek van een krimpregio een groeiregio geworden, waar jongeren graag blijven wonen en werken. Het verkrijgen van een LEADER-subsidie vond Overbeek overigens ingewikkeld. “Het lijkt me goed als de overheid denkt vanuit vertrouwen, en niet vanuit wantrouwen of al het geld goed besteed wordt”, adviseert ze. Verder zijn haar hogere verwachtingen van het bedrijfsleven niet ingelost. “Als zoveel talent bij elkaar komt, haal ze dan binnen voor jouw bedrijf, zou ik zeggen. Dat heb ik helaas weinig gezien.” De jongeren zijn tijdens het project met uiteenlopende bedrijfsplannen aan de slag gegaan: van een adviesbureau tot het op de markt brengen van appelcider, van catering tot het versterken van de digitale geletterdheid van ouderen, inclusief het omgaan met een smartphone. “Ik heb geen zicht op wat iedereen nu doet”, begint Overbeek. “Maar af en toe krijg ik wel een bericht of ontmoet ik een deelnemer. Dan hoor ik dat het traject ze veel nieuwe inzichten heeft gebracht.”
Meer lezen over Ondernemende Helden Academie? Dat kan hier.
Bekijk ook de video over Ondernemende Helden Academie.
Tekst: Michiel Elands voor de uitgave van Regie-organisatie Gemeenschappelijke Landbouwbeleid, GLB
